Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Esparello(-de-Moris)
Hieracium morisianum
Asteraceae Compositae
Nom en français : Épervière de Moris.
Descripcioun :Aquesto esparello, pulèu coumuno mai pas toujour bèn couneigudo, fai partido dóu group VILLOSA, presento au nostre soulamen en mountagno. Trachis dins li tepiero roucaiouso e li roucas. Es un Hieracium emé forço fueio de cambo e pu de fueio de baso à la flourido (ipoufiloupodo) emé proun de péu sus l'enflourejado e peréu sus lou dessouto di fueio. Fai partido de l'espèci couleitivo valdepilosum, pamens se destrìo dóu tipe qu'a li bratèio dóu dedins tant primo que li dóu deforo. Se penso qu'aquèsti Hieracium vènon de H. villosum introugressa pèr H. prenanthoides emé si fueio un pau en viouloun (Flora Gallica, op.
cit. p. 444).
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hieracium
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 13 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1400 à 2300 m
Aparado : Noun
Remarco : Endemico dis Aup
Jun à avoust
Liò : Tepiero roucaiouso
- Roucas
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropo
Ref. sc. : Hieracium morisianum Rchb.f., 1859
(= Hieracium elongatum Willd. ex Froël., 1838 )